Koncepcja programowa

KONCEPCJA PROGRAMOWA
BWA GALERII SZTUKI W OLSZTYNIE
NA LATA 2015-2020

1. Warunki Wyjściowe

Status Prawny
Biuro Wystaw Artystycznych w Olsztynie, działa w oparciu o przepisy:
1) ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.)
2) ustawy z dnia 25 października 1991r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2012 r., poz. 406 – tekst jednolity),
3) ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885 – tekst jednolity, z późn. zm.),
4) ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 – tekst jednolity, z późn. zm.),
5) obowiązującego statutu zmienionego Uchwałą Nr LII/838/14 Rady Miasta Olsztyna z dnia
30 kwietnia 2014 r.
Biuro Wystaw Artystycznych w Olsztynie jest samorządową instytucją kultury, posiadającą osobowość prawną. Organizatorem BWA jest Samorząd Gminy Olsztyn nadzór nad jednostką sprawuje bezpośrednio Prezydent Olsztyna wraz z Radą Miasta.
BWA działa od 1958 roku, pod nazwą Biuro Wystaw Artystycznych w Olsztynie, a zgodnie
z obowiązującym statutem może też używać nazwy BWA Galeria Sztuki w Olsztynie, (poza aktami prawnymi, umowami, rejestrami).
Od 1973 roku BWA działa w obecnej siedzibie, czyli w części budynku pod adresem al. Marsz. J. Piłsudskiego 38, 10-450 Olsztyn.
BWA w Olsztynie dysponuje obecnie dwiema salami ekspozycyjnymi: sala główna około 430 m² oraz sala kameralna ok. 90 m². Do celów wystawienniczych wykorzystywany jest również hol galerii ok. 100 m²

2. Zakres działania

Teren działania obejmuje następujące poziomy:
1. Miasto Olsztyn
2. Województwo Warmińsko-Mazurskie
3. Obszar Rzeczypospolitej Polskiej
BWA Galeria Sztuki w Olsztynie funkcjonuje w instytucjonalnym układzie kultury obejmującym:
- narodowe instytucje kultury
- samorządowe instytucje kultury
- media publiczne i prywatne
- środowiska twórców profesjonalnych
- stowarzyszenia twórcze i fundacje
- odbiorcy kultury we wszystkich grupach wiekowych

3. Zadania BWA

Do zakresu działania BWA realizującego zadania własne gminy w zakresie działalności kulturalnej należy prezentacja, promocja i upowszechnianie współczesnej twórczości artystycznej w zakresie sztuk pięknych oraz edukacja kulturalna i wychowanie przez sztukę.
Do podstawowych zadań BWA należy:
1) promowanie sztuki współczesnej,
2) planowanie, organizacja i realizacja wystaw oraz innych form prezentacji sztuki m.in. konferencji, sympozjów, targów sztuki, konkursów, aukcji, kiermaszów, pokazów oraz innych przedsięwzięć artystycznych,
3) popularyzowanie wiedzy o sztuce poprzez działalność oświatową wynikającą z programu wystawienniczego,
4) wydawanie publikacji wynikających z realizacji programu wystawienniczego i promocyjnego,
5) gromadzenie i opracowywanie dokumentacji z zakresu działalności BWA,
6) promocja twórczości artystów z Olsztyna i województwa warmińsko-mazurskiego w kraju i za granicą oraz tworzenie artystom warunków do konfrontacji osiągnięć twórczych i wymiany doświadczeń,
7) współpraca z innymi galeriami w kraju i za granicą o podobnym profilu artystycznym, w tym wzajemna wymiana wystaw,
8) współpraca ze środowiskami twórczymi, stowarzyszeniami, instytucjami kultury w kraju i za granicą, w tym zawieranie porozumień mających na celu wspólne organizowanie przedsięwzięć,
9) dokonywanie zakupów dzieł sztuki współczesnej oraz wydawnictw z tej dziedziny w celu ich upowszechniania oraz gromadzenia zbiorów,
10) udostępnianie zbiorów BWA do celów wystawienniczych, naukowych i edukacyjnych.

4. Misja i rola BWA

BWA jest największą finansowaną ze środków Samorządu Miasta instytucją wystawienniczą w Olsztynie i galerią publiczną, nie można więc zapominać o jej niewątpliwie misyjnym i kulturotwórczym charakterze. Mając na względzie wysoki poziom prezentowanych wystaw i wydarzeń edukacyjnych należy pamiętać, by propozycje programowe kształtowały potrzeby estetyczne i intelektualne odbiorców, tworząc aktywnego i świadomego konsumenta sztuki. Jednocześnie galeria ma ułatwiać komunikację między widzem i artystą/sztuką poprzez edukację, informację, dialog, zabawę, dyskusję.

Głównym zadaniem Galerii jest prezentacja najnowszych działań i zjawisk w obrębie sztuki, a także odwoływanie się do klasyki, jako do swego rodzaju dziedzictwa intelektualnego, popularyzacja sztuki współczesnej poprzez kształtowanie świadomości odbiorców w programach edukacyjnych i publikacjach.

5. Wizja

Galeria powinna być miejscem otwartym. Otwarcie jest tu nie tyle wyjściem w stronę widza/konsumenta i odpowiedzią na jego upodobania, ale przede wszystkim otwarciem na nowe – jest miejscem na poznanie, pobudzenie ciekawości. Istotne jest więc stworzenie takiej atmosfery, by autentycznie zachęcała do odwiedzin i ułatwiała kontakt między artystą, sztuką i widzem. Ważne jest by galeria stała się miejscem, gdzie wernisaż i spotkanie ze sztuką na wystawie będzie też spotkaniem międzyludzkim. 

Galeria otwarta, to także miejsce dostępne, gdzie umożliwia się korzystanie z dóbr kultury osobom zepchniętym na margines z powodu wieku, dysfunkcji, ograniczeń ekonomicznych. Naszym celem jest zwiększenie dostępności galerii między innymi poprzez udostępnienie gościom indywidualnym bezpłatnego wstępu na wystawy jednego dnia w tygodniu oraz oferty ulgowych weekendów. 

Jednocześnie chcemy by myśląc o otwartości, stworzyć z platformy internetowej galerii nie tylko miejsce na zamieszczanie informacji, ale również by stała się ona forum wymiany myśli i refleksji, do czego będziemy namawiać naszych gości i użytkowników internetowych platform komunikacji. Galeria otwiera się również na potrzeby lokalnego środowiska, tworząc w obrębie przebudowywanej głównej strony internetowej zakładkę, dotyczącą prezentacji sylwetek twórców sztuk wizualnych, związanych z regionem Warmii i Mazur i tutaj tworzących. 

Istotnym celem Galerii jest zaistnienie na arenie kulturalnej jako ważnego ośrodka życia artystycznego miasta i regionu. Działania programowe powinny więc również popularyzować te elementy, które kształtują tożsamość regionalną. Podkreślając znaczenie lokalności i promując regionalne zjawiska kulturalne w działaniach Galerii, pamiętać jednocześnie będziemy o budowaniu ponadlokalnych relacji i konfrontacji. 

Kształtowanie kultury potrzebuje czasu, ciągłości, procesu, konsekwentnego programu. Podnoszące statystykę działań krótkotrwałe eventy, niezwiązane z głównym nurtem programowym, niekoniecznie służą budowaniu mocnej marki instytucji kulturalnej. Dlatego w naszym działaniu skupimy się na propozycjach programowych, których wartość będzie polegać na prezentacji zjawisk istotnych, niosących również, oprócz walorów artystycznych, ważne treści egzystencjalne i filozoficzne. Wydarzenia powinny być tak prezentowane, aby zapewnić czas nie tylko na zapoznanie się z wystawą, ale poprzez spotkania, wykłady, dyskusje, prowokować głębszą refleksję nad poruszanymi zagadnieniami.

6. Cele programowe

Program wystawienniczy Galerii kładzie nacisk na prezentację najciekawszych, nowych zjawisk w sztuce współczesnej. Istotne jest to, aby miejscowemu odbiorcy zaprezentować działania w obrębie wszystkich dziedzin sztuki, prezentując malarstwo, grafikę, rysunek, fotografię, nowe media, rzeźbę, instalację, nie ograniczając się do wiodących trendów, czy zjawisk mainstreamowych. Wiele bowiem interesujących i wartościowych artystycznie rzeczy dzieje się także poza głównym nurtem.

Program wystawienniczy galerii ma katalizować zarówno proces poznawczy, jak też skłaniać do uczestnictwa w życiu kulturalnym i do kontaktu ze sztuką. Oprócz budowania nowej, funkcjonującej na arenie ogólnopolskiej marki Galerii, należy też pamiętać o zjawiskach i wydarzeniach związanych z BWA od dawna, takich jak konkurs „Quadriennale Drzeworytu i Linorytu Polskiego”, istniejącym nieprzerwanie od 1975 roku. Jest to ważny produkt galerii, który ma zasięg ogólnopolski i powinien być wykorzystywany do budowania mocnej marki galerii. 

Ważnym punktem w działalności Galerii jest prezentacja twórczości rodzimych artystów. Dużą rolę integracyjną i motywacyjną lokalnych twórców odgrywa istniejący od kilkunastu lat konkurs środowiskowy „Olsztyńskie Biennale Sztuki – O Medal Prezydenta”. Program galerii jest zbudowany na zasadzie cykli wystawienniczych, kształtowany jako przemyślany proces. Cykle dotyczą bądź poszczególnych zagadnień, zjawisk, bądź konkretnej formy wyrazu artystycznego.

7. Cele w zakresie edukacji

Program edukacyjny galerii, bazujący na prezentacji wybranych zjawisk sztuki, ma ułatwić odbiorcom zrozumienie języka sztuk plastycznych i szeroko pojętej kultury. Ma służyć otwarciu na sztukę i kształtowaniu potrzeb estetycznych. Szczególnie ważne będzie tu pozyskanie młodego widza, licealistów, studentów, ponieważ to oni będą stanowić o kształcie i kondycji intelektualnej naszego społeczeństwa.

Galeria obecnie organizuje zajęcia edukacyjne dla osób w każdej grupie wiekowej. Przygotowujemy zajęcia dla najmłodszych dzieci, młodzieży oraz seniorów, także tych z dysfunkcjami spowodowanymi wiekiem. Stale doskonalimy formy edukacji, poszukując takiej, która będzie najbardziej nośna i skuteczna w popularyzacji kontaktu ze sztuką.

Motywowanie młodzieży do kontaktu ze sztuką musi następować we współpracy ze szkołą, uniwersytetem. Poprzez cykl warsztatów, spotkań autorskich, dyskusji, prezentacji, będziemy dawać impuls do regularnego kontaktu z tak ważną instytucją kulturalną, jaką jest galeria. Chcemy wypromować „modę na sztukę”, by wykształcić pewien sposób bycia w społeczeństwie - jako człowieka „estetycznego”. Na wzór inicjatyw takich jak „slow life”, „slow city”, które popularyzują swoiste smakowanie czasu i miejsca, chcielibyśmy zaproponować modę na spędzanie czasu w galerii na spotkaniu ze sztuką. Zgodnie z takimi dążeniami, cyklicznie włączamy się w ogólnopolską akcję „Slow Art Day”. Ważnym celem jest stworzenie tu przyjaznej atmosfery, by galeria stała się przestrzenią, gdzie jest czas i miejsce na wymianę myśli i emocji, gdzie spotkanie ze sztuką na wystawie będzie też spotkaniem międzyludzkim i okazją do refleksji.

Przede wszystkim pragniemy, by wykształcić potrzebę kontaktu z kulturą wyższą, przełamać barierę niedostępności, obcości, „piedestału” galerii, by uświadomić potencjalnym odbiorcom, jak ważną rolę odgrywa kształtowanie własnej wrażliwości w kontaktach z dziełem sztuki i by pamiętać, że to przecież głównie sztuka i filozofia czynią nas ludźmi.

8. Realizacja koncepcji

Droga do realizacji wizji transformacji BWA Galerii Sztuki w Olsztynie w latach 2015-2019 powinna być prowadzona wielostronnie i charakteryzować się takimi cechami jak :
- wzrost kompetencji i kreatywności jej pracowników połączony z edukacją (stałe
podnoszenie kwalifikacji)
- upowszechnianie sztuki współczesnej w środowisku kulturalnym regionalnym jak i ogólnopolskim
- utrzymywanie współpracy między instytucjami o podobnym profilu
- inicjowanie przedsięwzięć służących wykorzystaniu kreatywnych funkcji kultury do rozwoju społeczno-kulturalnego miasta Olsztyna
- wprowadzenie innowacyjnych i kreatywnych form działań oświatowych
- wdrożenie nowoczesnych form zarządzania i działalności kulturalnej i jej finansowania przy uwzględnieniu funduszy krajowych, europejskich oraz sponsoringu i mecenatu
- pozyskanie jak największej liczby odbiorców do udziału w działalności kulturalnej poprzez różne formy promocji
- budowanie pozytywnego lobbingu na rzecz kultury.