"Współczesna sztuka Litwy - OD NOWA"

29 stycznia - 22 marca 2009

Honorowy Patronat nad wystawą objął Jego Ekscelencja Egidijus Meilunas,
- Ambasador Republiki Litewskiej w Polsce.

"O Litwie, dalibógże! mniej wiemy niż o Chinach" - żalił się Adam Mickiewicz w Paryżu w XIX wieku. Dziś, w wieku XXI wiemy coraz więcej o Chinach, jednak o Litwie wciąż bardzo mało. Tradycyjnie mamy przed oczyma obraz idylliczny rodem z "Pana Tadeusza", czasem nie zapominamy o wspólnej 500-letniej historii Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Oraz o Matce Boskiej Ostrobramskiej i Wilnie. A także kołdunach i chłodniku litewskim, sękaczu czy krupniku i innych nalewkach. To niewiele. Od 1989 r., kiedy Polska stała się na powrót niezależną demokracją i od 1990 r., kiedy Litwa przestała być republiką radziecką, w obu krajach zaszło tak wiele przemian, że warto zmienić tradycyjny kąt spojrzenia na Litwę w Polsce i Polskę na Litwie. A najlepiej wzajemnie można się poznać poprzez kulturę. Od nowa. Zwłaszcza, że po 2004 r. znów jesteśmy wspólnotą - częścią Unii Europejskiej.

Wystawa "Współczesna sztuka Litwy - OD NOWA" nie jest pierwszą szerszą prezentacją sztuki litewskiej w Polsce po 1990 r., jest dokładnie piątą tego typu  wystawą, jednak, jak dotąd, najpełniejszą i największą. Obejmuje malarstwo, rzeźbę i instalację, tkaninę, fotografię, video art, performance, grafikę i film. Poprzednie wystawy, jak np. "Czas osobisty. Sztuka Estonii, Litwy i Łotwy" w warszawskiej Zachęcie (1996), pokazywały pewien wycinek: kilkunastu malarzy i autorów instalacji, albo skupiały się tylko na jednej dyscyplinie, jak "Inni to ja" w krakowskim Bunkrze Sztuki (2004) - na video. Tym razem udało się bardziej wyważyć proporcje - obecne są gatunki klasyczne, jak malarstwo i rzeźba, a także tzw. zimne media: fotografia, instalacja, video art. Na przygotowywanej przez ostatnie 3 lata ekspozycji prezentowane są prace 33 artystów reprezentujących wszystkie aktualne tendencje i style sztuki litewskiej oraz generacje artystów, bowiem sztuka litewska nie zaczęła się dopiero po 1990 r. i nie jest domeną tylko młodych twórców, co starają się udowadniać litewscy krytycy i kuratorzy.

"OD NOWA" jest wyrazem wiary w malarstwo, a szczególnie litewskie, zjawisko oryginalne i wybitne, oraz - podobnie jak polskie - niedoceniane na świecie. Miejmy nadzieję, że olsztyńska wystawa będzie służyła szerszej promocji tego zjawiska. Tkanina litewska jest obok malarstwa jedną z najmocniejszych stron sztuki naszych sąsiadów, można wręcz stwierdzić, że w tej dziedzinie Litwa jest mocarstwem. To w Kownie i Wilnie odbywają się najważniejsze międzynarodowe triennale tkaniny, tu tworzą prawdziwe gwiazdy sztuki włókna w skali europejskiej i światowej. Dodajmy do tego świetnych fotografików i twórców video na najwyższym poziomie. Poznajmy sztukę litewską - od nowa. Na ostatnim Biennale w Wenecji Narodowa reprezentacja Litwy zdobyła Złotego Lwa - świat już dostrzega Litwinów, dostrzeżmy ich i my!

Wystawa "Współczesna sztuka Litwy - OD NOWA" w Galerii Sztuki Współczesnej BWA w Olsztynie powstała przy współpracy z Galerią Miejska bwa w Bydgoszczy oraz Galerią Meno parkas w Kownie. Nieoceniona była współpraca z Centrum Litewskim przy Ambasadzie Republiki Litwy w Warszawie i attache kulturalnym Panem Jurgisem Giedrysem. Patronatem honorowym objął wystawę Ambasador Republiki Litwy.

Wystawie "Współczesna sztuka Litwy - OD NOWA", towarzyszy, wydany przez Galerię Miejską BWA w Bydgoszczy, katalog-album poświęcony współczesnej sztuce litewskiej, bogato ilustrowany, o objętości ponad 300 stron, pierwsze tak szerokie opracowanie krytyczne na temat współczesnej sztuki litewskiej jakie trafia na nasz rynek wydawniczy. Album w polskiej i angielskiej wersji językowej.

Kuratorem wystawy oraz autorem katalogu-książki o sztuce litewskiej jest Krzysztof Stanisławski.

Jonas Gasiunas
Księżna Gricacujewa nie może zrozumieć,
dlaczego wielki książę Felipe Hiszpański ignoruje ją
2008

Lina Jonike
Chrystus Frasobliwy II
2002-2003
fotografia, plastik, haft, 200 x 120

Stasys Eidrigevicus
Alfonsa, matka Stasysa
ok. 1970,
fotografia czarno-biała

Zdjęcia z wernisażu